Rozrusznik serca (inaczej stymulator serca, kardiostymulator) – urządzenie elektryczne, wszczepiane w ciało chorego, służące do elektrycznego pobudzania rytmu serca. Stosuje się go, gdy naturalny rozrusznik-węzeł zatokowy, w wyniku różnych schorzeń trwale przestaje spełniać swoją rolę (choroba węzła zatokowo-przedsionkowego), co prowadzi do objawów niedokrwienia mózgu lub niewydolności serca. Drugim wskazaniem do wszczepienia rozrusznika są zaburzenia przewodzenia (tzn. blok przewodnictwa przedsionkowo-komorowego) przez naturalne elektryczne połączenie pomiędzy przedsionkami i komorami serca – węzeł przedsionkowo-komorowy.
Zespół stymulatorowy
Zespół stymulatorowy to zespół objawów złej tolerancji stymulacji serca, pomimo braku zaburzeń funkcji rozrusznika oraz czynnościowego tła tych dolegliwości, które mogą powodować następujące objawy: zmęczenie, bóle głowy, tętnienie na szyi, kołatanie serca, splątanie, duszność, nietypowy ból w klatce piersiowej, dławicę piersiową, obrzęki kostek, obrzęk płuc, migotanie przedsionków, naczyniopochodne powikłania mózgowe[2]. Zespół stymulatorowy jest wynikiem wstecznego pobudzania komorowo-przedsionkowego.
Zespół stymulatorowy
Zespół stymulatorowy to zespół objawów złej tolerancji stymulacji serca, pomimo braku zaburzeń funkcji rozrusznika oraz czynnościowego tła tych dolegliwości, które mogą powodować następujące objawy: zmęczenie, bóle głowy, tętnienie na szyi, kołatanie serca, splątanie, duszność, nietypowy ból w klatce piersiowej, dławicę piersiową, obrzęki kostek, obrzęk płuc, migotanie przedsionków, naczyniopochodne powikłania mózgowe[2]. Zespół stymulatorowy jest wynikiem wstecznego pobudzania komorowo-przedsionkowego.
Możliwe zakłócenia pracy stymulatora
Symbol graficzny informujący o zagrożeniach dla osób ze stymulatorem serca
Symbol graficzny informujący o zagrożeniach dla osób ze stymulatorem serca
W obecnie stosowanych kardiostymulatorach ich tytanowa obudowa w pewnym stopniu chroni układ elektroniczny przed wpływem promieniowania elektromagnetycznego. W życiu codziennym oraz w przypadku kontaktu z urządzeniami medycznymi, chorzy z wszczepionym rozrusznikiem muszą zachować ostrożność:
- MRI może być wykonane tylko w przypadku bezwzględnej konieczności. Badanie może uszkodzić rozrusznik.
- litotrypsja – należy zgłosić fakt wszczepienia rozrusznika, nie ma jednak przeciwwskazań do litotrypsji
- diatermia krótkofalowa – bezwzględne przeciwwskazanie – możliwość zaburzeń pracy i uszkodzenia rozrusznika
- kardiowersja – odstęp co najmniej 10–15 centymetrów pomiędzy elektrodą kardiowertera a lożą stymulatora (przednio-tylna pozycja kardiowersji)
- telefon komórkowy – badanie na modelach telefonów komórkowych dostępnych w 2001 roku wykazało, że mogą one zakłócać pracę rozrusznika, jednak rzadko kiedy ma to znaczenie kliniczne[3]
- życie codzienne – urządzenia/zjawiska, które mogą zakłócać pracę i należy ich unikać:
- spawarka łukowa i migomaty
- pola elektryczne linii wysokiego napięcia.
- kula plazmowa
- silne burze (należy odizolować się od burzy, w miarę możliwości)
- Medtronic
- Vitatron
- SJM (Saint Jude Medical)
- Biotronic